معنی صفحه ۵۰ درس چهارم عربی یازدهم
آدابُ الْکَلامِ
آداب گفتار
۱- یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا
معنی: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا کنید و سخنی استوار(درست) بگویید.
۲- لِلْکَلامِ آدابٌ یَجِبُ عَلَی الْمُتَکَلِّمِ أَن یَعْمَلَ بِها وَ یَدْعُوَ الْمُخاطَبینَ بِکَلامٍ جَمیلٍ إلَی الْعَمَلِ الصّالِحِ،
معنی: سخن گفتن، آدابی دارد که سخن گوینده باید به آنها عمل کند و به سخنی زیبا مخاطبان را به کار نیک دعوت کند
وَ أَن لا یُجادِلَهُم بِتَعَنُّتٍ.
معنی: و به قصد مچ گیری با آنها ستیز نکند.
﴿ادُعْ إلیَ سَبیلِ رَبِّکَ باِلْحِکمَهِ وَ الْمَوعِظهَِ الْحَسَنَهِ وَ جادِلْهُم باِلَّتی هِیَ أَحسَنُ﴾
معنی: با دانش و اندرز نیکو به سوی راه پروردگارت فرابخوان و با آنان با شیوه‌ای که نیکوتر است ستیز(مجادله) کن.
۳- وَ یَجِبُ أَنْ یَکونَ عامِلاً بِما یَقولُ، حَتَّی یُغَیِّرَ سُلوکَهُم
معنی: و باید که به آنچه می‌گوید عمل کننده باشد، تا رفتارشان را تغییر دهد،
﴿لِمَ تَقولونَ ما لا تَفْعَلونَ﴾
معنی: (چرا چیزی را که می‌گویید به آن عمل نمی‌کنید؟)
۴- وَ یَجِبُ أَنْ یُسَلِّمَ قَبْلَ التَّکَلُّمِ
معنی: و باید که پیش از سخن گفتن سلام کند
«اَلسَّلامُ قَبْلَ الْکَلامِ.»
معنی: «سلام کردن پیش از سخن گفتن است»
کَما یَجِبُ أَن یَکونَ کَلامُهُ لَیِّناً وَ أنْ یکونَ عَلَی قَدرِ عُقولِ الْمُستَمِعینَ،
معنی: همان طور که باید گفتار او نرم و به اندازۀ خِرَد(عقل های) شنوندگان باشد
لِکَی یُقْنِعَهُم وَ یَکْسِبَ مَوَدَّتَهُم.
معنی: تا آنها را قانع کند و محبتشان را کسب کند
«کَلِّمِ النّاسَ عَلیٰ قَدْرِ عُقولهِمِ»
معنی: با مردم به اندازۀ خردشان سخن بگو.
وَ «عَوِّدْ لِسانَکَ لیٰنَ الْکَلامِ.»
معنی: و زبانت را به نرمیِ سخن عادت بده.
۵- وَ عَلَیهِ أَن لا یتَکَلَّمَ فی ما لَیسَ لَه بِهِ عِلْمٌ،
معنی: و باید (بر اوست) که در چیزی که در آن دانشی (آگاهی) ندارد سخن نگوید.
﴿وَ لا تَقْفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ﴾
معنی: (از چیزی که بدان آگاهی نداری پیروی مکن)
۶- وَ عَلَیه أَنْ لا یَتَدَخَّلَ فی مَوضوع یُعَرِّضُ نفَْسَهُ للِتهُّمَِ
معنی: و باید (بر اوست) که در موضوعی دخالت نکند که خویشتن را در معرض تهمت قرار دهد.
«اتِقَّوا مَواضِعَ التهُّمَِ»
معنی: «از جایگاه‌های تهمت بپره».
۷- اَلْمُتَکَلِّمُ یُعْرَفُ بِکَلامِهِ. «تَکَلَّموا تُعْرَفوا،
معنی: سخنگو با سخنش شناخته می‌شود. «سخن بگویید تا شناخته شوید؛
۸- فَإنَّ الْمَرْءَ مَخْبوءٌ تَحْتَ لِسانِهِ.»
معنی: زیرا انسان زیر زبانش پنهان است».
۹- فی بَعضِ الْأَوقاتِ قُدرَهُ الْکَلامِ أَقوَی مِنَ السِّلاحِ.
معنی: در برخی اوقات، قدرت سخن از سلاح قوی‌تر است